Het geheugen van de vakbeweging

Maandag tolereren we niets meer

Vrouwen hebben binnen de vakbeweging geleidelijk aan en vaak tegen de stroom in hun plaats veroverd.  Waar hielden vakbondsvrouwen zich mee bezig? Wie waren ze en welke rol speelden ze? Over bekende en onbekende vakbondsvrouwen, hun organisaties, belangrijke gebeurtenissen, acties en de thema’s die ze binnen de vakbeweging op de kaart hebben gezet.

Voor gelijke rechten, tegen discriminatie

Vrouwen hebben binnen de vakbeweging een belangrijke rol gespeeld. Ze streden samen met de mannen voor betere arbeidsomstandigheden, een 40 urige werkweek en recht op minimumloon. Maar ook kwamen ze in het geweer voor gelijke rechten van vrouwen en tegen discriminatie. Zij organiseerden zich afzonderlijk of kozen voor de strategie om binnen de bond of de vakcentrale zich in te zetten voor onderwerpen die voor vrouwen extra van belang zijn, zoals gelijke loon voor gelijke arbeid, zwangerschapsverlof, kinderopvang, bestrijding van seksuele intimidatie op de werkvloer.

Wie zijn ze, wat doen ze?

Welke belangrijke onderwerpen zijn er op de kaart gezet? Wie zijn die vakbondsvrouwen en wat  deden ze? Kregen ze medewerking van mannen of juist niet? Wat dreef hen? Hoe kregen ze hun eisen gerealiseerd en voerden ze actie? Welke strategieën werden gebruikt en waren effectief? Hoe was de verbinding met de vrouwenbeweging?
Zonder volledig te kunnen zijn willen we in dit onderdeel van de VHV website vakbondsvrouwen en de rol die ze speelden zichtbaar maken. Er wordt een verbinding gelegd tussen vroeger en nu. Vrouwenvakbondswerk is werk dat midden in de samenleving staat en niet in de marges daarvan opereert . Scholing en ontwikkeling waren altijd erg belangrijk en het oprichten van vrouwenvakscholen kwam uit de koker van vakbondsvrouwen.

Breder perspectief dan betaald werk

Waarin vakbondsvrouwen anders dan mannen zijn?  Vrouwenvakbondsstrijd is altijd meer universeel en met een breder perspectief dan alleen het betaalde werk. Ook de combinatie van werk en privé, het onbetaald werk, de maatschappelijke verhoudingen spelen daarin mee. Wat wel eens wordt vergeten, is dat mannen ook hebben mee geprofiteerd van de door vrouwen op de kaart gezette onderwerpen, zoals kinderopvang en verlofregelingen. Vrouwen weven werk en privé gemakkelijk door elkaar. Ze nemen kinderen mee naar vergaderingen en thuiswerk is ook echt een vrouwending. Vakbondsvrouwen verbonden zich door de jaren heen altijd met  de brede vrouwenbeweging. De Nationale Tentoonstelling Vrouwenarbeid in 1898, acties voor vrije abortus, Marie wordt wijzer, Breed Platform voor economische zelfstandigheid en Vrouwenpodium 2010-2020.
Met kenmerkende gebeurtenissen, sleutelfiguren, thema’s en succesverhalen geven we een overzicht van het vakbondsvrouwenwerk, vrouwenbonden en de ontwikkeling daarvan.

  • 22/06/2024

Handen thuis

Vanaf het begin hebben vakbondsvrouwen verschillende wegen bewandeld om dit grensoverschrijdende gedrag op de werkvloer aan te pakken. Allereerst het vergroten van de bewustwording dat ongewenste intimiteiten in werksituaties veel voorkwamen. Het FNV vrouwensecretariaat heeft vanaf 1981 gezorgd voor de eerste opvang van slachtoffers. Tegelijkertijd werden er ideeën ontwikkeld om dit probleem op de werkvloer aan te pakken. Floor van Gelder vervolgt haar drieluik van Taboe naar Beleid.

Lees meer
  • 07/05/2024

Loekie Hendriks (1949-2024)

Op vrijdag 3 mei 2024 is Loekie Hendriks, de eerste vrouwelijke bondsbestuurder van de Bouw- en Houtbond FNV, overleden na een langdurige opname in het Rotterdamse Aafje Smeetsland-centrum. Ze werkte vanaf 1973 meer dan 35 jaar – tot aan haar pensionering in 2008 – in verschillende functies voor de bond. In 1983 was zij medeoprichter van de Vakbondshistorische Vereniging (VHV).

Lees meer
  • 30/04/2024

Van Taboe naar Beleid – 1

Dit is het eerste deel van een serie van drie en gaat over het uit de taboesfeer halen en het op de vakbondsagenda plaatsen van ongewenste intimiteiten en seksuele intimidatie op de werkvloer. .Deel 2 volgt in de tweede helft van mei en gaat over het Klachtenbureau Handen Thuis, de SER, en de wetgeving.Deel 3 volgt in juni/juli en gaat over cao-beleid en en ander vakbondswerk.

Lees meer
  • 09/03/2024

Gerda Sonnevelt, eerste vrouw in ondernemingsraad Hoogovens

De Beverwijkse Gerda Sonnevelt (76) was de allereerste vrouw in de ondernemingsraad van staalfabrikant Hoogovens. Ze stelde daar ongewenste intimiteiten aan de kaak en streed voor een betere positie voor vrouwelijke collega’s. Jeannine Julen interviewde haar voor de Trouw-serie De Barricades.

Lees meer
  • 29/02/2024

Dwarsliggers in Appelscha

In een boekhandel in Leeuwarden viel het oog van Harry Peer op een prachtig, rijk geïllustreerd boek over Appelscha. Auteur Marianne Kootstra. Titel: Dwarsliggers in Appelscha, Over veenstakers, armoede, dienstweigeraars en sociale verheffing. De schrijfster koestert naar de mening van Harry Peer het linkse levensgevoel door de generaties heen en is trots op haar voorouders en arbeiders- en boerenachtergrond.

Lees meer