Het geheugen van de vakbeweging

In de Diamantindustrie hadden de roosjessnijdsters zich in 1896 in een vereniging gebundeld om voor hun belangen op te komen en de Naaistersbond o.l.v. Roosje Vos werd in 1898 opgericht. Beide bonden gingen later op in de algemene vakbond. Maar pas in de vijftiger jaren van de 20e eeuw kregen vrouwen echt voet aan de grond in de vakbeweging en  werd het NVV Vrouwensecretariaat opgericht. Sinds de 70-er jaren lukte het vrouwen om zich binnen hun eigen vakbond te organiseren, zoals in de Dienstenbond, de Industriebond, Horecabond, de AbvaKabo en de Abop. Er kwamen vrouwensecretarissen bij de meeste bonden en budget voor activiteiten van en voor vrouwen.

Naast vrouwen die zich rond hun beroep organiseerden, kwamen er zowel binnen NKV, NVV als CNV bonden van vrouwen die niet buitenshuis werkten. Een bijzonder fenomeen in de Nederlandse vakbondsgeschiedenis. Deze vrouwen waren de oliekannetjes die de machines thuis lieten draaien, langs de deuren gingen om leden te werven en vakbondscontributie op te halen en meehielpen bij stakingen. Maar ook kwamen ze bij elkaar om zich te scholen en te ontwikkelen en met name de Vrouwenbond NVV, later FNV, had vanaf begin 80-er jaren een stevige positie en zette menig onderwerp op de vakbondsagenda.

  • 15/08/2025

Marianne Ramak 1943-2025

Op 31 juli 2025 overleed Marianne Ramak, vakbondsbestuurder in de dienstensector en een van de wegbereiders voor vrouwen in het mannenbolwerk van de vakbeweging. Bob Reinalda blikt terug op haar vakbondsleven en -strijd.

Lees meer
  • 22/06/2024

Handen thuis

Vanaf het begin hebben vakbondsvrouwen verschillende wegen bewandeld om dit grensoverschrijdende gedrag op de werkvloer aan te pakken. Allereerst het vergroten van de bewustwording dat ongewenste intimiteiten in werksituaties veel voorkwamen. Het FNV vrouwensecretariaat heeft vanaf 1981 gezorgd voor de eerste opvang van slachtoffers. Tegelijkertijd werden er ideeën ontwikkeld om dit probleem op de werkvloer aan te pakken. Floor van Gelder vervolgt haar drieluik van Taboe naar Beleid.

Lees meer
  • 30/04/2024

Van Taboe naar Beleid – 1

Dit is het eerste deel van een serie van drie en gaat over het uit de taboesfeer halen en het op de vakbondsagenda plaatsen van ongewenste intimiteiten en seksuele intimidatie op de werkvloer. .Deel 2 volgt in de tweede helft van mei en gaat over het Klachtenbureau Handen Thuis, de SER, en de wetgeving.Deel 3 volgt in juni/juli en gaat over cao-beleid en en ander vakbondswerk.

Lees meer
  • 29/02/2024

Dwarsliggers in Appelscha

In een boekhandel in Leeuwarden viel het oog van Harry Peer op een prachtig, rijk geïllustreerd boek over Appelscha. Auteur Marianne Kootstra. Titel: Dwarsliggers in Appelscha, Over veenstakers, armoede, dienstweigeraars en sociale verheffing. De schrijfster koestert naar de mening van Harry Peer het linkse levensgevoel door de generaties heen en is trots op haar voorouders en arbeiders- en boerenachtergrond.

Lees meer
  • 05/07/2023

Mieke Veenstra (1936-2023)

Op 1 juli 2023 is op 87-jarige leeftijd Mieke Veenstra in haar woonplaats Woerden overleden. Ooit vonden vakbonden vrouwelijke leden en bestuurders helemaal niet vanzelfsprekend. Mieke Veenstra behoorde echter tot de vrouwen die dit patroon in de jaren zeventig doorbraken. Meer vrouwelijke leden en bestuurders bij de toenmalige Dienstenbond kwamen er niet vanzelf, maar wel door aanhoudende actie van dwarse vrouwen als Mieke.

Lees meer