Het geheugen van de vakbeweging
Willem Passtoors (1856-1916) is de oprichter van de R.K. Volksbond. Samen met Alfons Ariëns werkte hij aan de verbetering van de omstandigheden van de werklieden. De encycliek Rerum Novarum was hierbij een belangrijke inspiratiebron. In het boek laat onderzoeksjournalist Hans van den Eeden de lezer op een boeiende wijze kennismaken met deze vakbondspionier.
Het was Willem Passtoors die in 1906 een sterk pleidooi hield voor de instelling van een federatie van roomskatholieke vakorganisaties. Willem Passtoors werd de eerste voorzitter van de Federatie van de R.K. Volks- en werkliedenbonden. De R.K.Volksbond is een van de vele “voorlopers” van de huidige FNV. In het toegankelijke boek (met veel fraai beeldmateriaal) wordt ook Ton Heerts, de huidige FNV-voorzitter aan de tand gevoeld. Uit het boeiende interview blijkt dat hij van mening is dat de “sociale kwestie” uit de periode van Willem Passtoors nog actueel is. Het heeft alleen een ander gezicht gekregen. Ookhgeeft Ton Heerts een duidelijke kijk op de relatie tussen het verleden en het heden van de vakbeweging.
Negentiende eeuw
Het boek schrijft de geschiedenis met het gezicht naar de veranderende samenleving van de tweede helft van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw. Het is een uitdagende periode van grote culturele, politieke, sociale en technologische vooruitgang. Kortom: Nederland komt op stoom.
Willem Passtoors is geboren in het Brabantse Zundert. Zijn grootvader, ook een Willem Passtoors (1784-1859), is daar postmeester. Op enkele huizen afstand woont zijn leeftijdsgenoot Vincent van Gogh. Willem gaat naar het schoolinternaat St. Louis in Oudenbosch. De vader van Willem ziet er geen heil in om ook postmeester te worden. Op advies van de culturele voorman Alberdingk Thijm verhuist hij met zijn gezin naar Amsterdam. De jonge Willem begint daar als grossier in sigaren. Hij woont midden in de Jordaan, maakt het Palingoproer mee en ziet de sociale wantoestanden om zich heen.
Rerum Novarum
In 1888 is de roomskatholieke Willem Passtoors razend als hij hoort, dat roomskatholieke werklieden niet welkom zijn bij de viering van het tiende pontificaat van ‘arbeiderspaus’ Leo XIII. Passtoors laat er geen gras over groeien en richt de R.K. Volksbond op. Later wordt hij hiervan de eerste nationale president. Bij de R.K. Volksbond zijn naast werklieden ook patroons aangesloten.
In 1901 wordt Willem Passtoors als eerste katholieke ‘arbeider’ gekozen in de Tweede Kamer. Hij kruist daar vaak de degens met Schaepman, Domela Nieuwenhuis en Aalberse. Hij onderhoudt goede contacten met zijn bondgenoot Alfons Ariëns.
Van 1908 tot en met 1916 is Passtoors burgemeester van de gemeente Ginneken/Bavel. Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt hij geconfronteerd met Belgische vluchtelingen. Maar ook de annexatiedrang van Breda vraagt zijn aandacht.
Interviews
Het boek reflecteert op het leven en werken van Willem Passtoors binnen een maatschappelijke context. Met verschillende boeiende interviews legt het boek vanuit het verleden een relatie met het heden. Aan het woord komen: Peter van der Velden, burgemeester van Breda, Ton Heerts, voorzitter van de FNV, Paul van Geest, kerkhistoricus en Alexander van Kessel, onderzoeker verbonden aan het Instituut voor Parlementaire geschiedenis.
Willem Passtoors, is op 25 januari 2014 verschenen en is tot en met 24 april voor 19,95 te koop. Daarna kost het boek 24,95.
Bestellen kan via:
info@brandarispers.nl/
Nadere informatie:
www.brandarispers.nl
Note februari 2022: brandarispers.nl lijkt niet (meer) bereikbaar. Nadere informatie ontbreekt. Het boek is wel verkrijgbaar via de (online) boekhandel
Auteur onbekend
Gepubliceerd december 2013