Het geheugen van de vakbeweging

Bron: FNV Mondiaal

Vrijdag 31 oktober 2025: VHV Vriendenbijeenkomst

Internationale vakbondssamenwerking

Datum: vrijdag 31 oktober 2025
(13 tot 17 uur) (Vanaf 12.30 uur inloop en broodjes)

Plaats: Burcht van Berlage,
Henri Polaklaan 9, Amsterdam
Aanmelden via secretaris@vakbondshistorie.nl
of per post:
Secretaris VHV, mw Dilia van der Heem
van Weelstraat 35A
3022ZB Rotterdam

Internationale samenwerking staat niet steeds bovenaan het prioriteitenlijstje van vakbonden.
Toch waren Nederlandse vakbondsmensen altijd zeer betrokken bij de verschillende internationale vakbondskoepels, soms zelfs als oprichter.
Dat geldt voor het Internationaal Verbond van Vrije Vakverenigingen (IVVV -1949 tot 2006), het Christelijke Wereldverbond van de Arbeid (WVA – 1920-2006) en het Europees Verbond van Vakverenigingen (EVV – 1973 tot heden).
En ook via de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO/ILO – sinds 1919) en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO/OECD – 1948 tot heden) werd en wordt actief gewerkt aan een stelsel van internationale vakbondssamenwerking.

Wij willen op 31 oktober een beeld schetsen van deze multinationale vakbondswereld.

Multinationals en globalisering

Pas in de jaren ’70 van de vorige eeuw drong de internationale vakbondscoöperatie meer in het bedrijvenwerk door. Daaraan ligt met name de ontwikkeling van multinationale ondernemingen ten grondslag, de daaruit voortvloeiende globalisering en de daarmee samenhangende zoektocht naar goedkope arbeidskrachten.
Werk wordt verplaatst naar lagelonenlanden, waar arbeidsrechten niet of nauwelijks aanwezig zijn en met de gezondheid van werknemers een loopje wordt genomen.
Het verbouwen van grondstoffen voor de voedingsindustrie wordt geïndustrialiseerd. De rekening hiervan komt ook bij werknemers door het verlies van hun woonomgeving, door oprukkende plantages en door het gebruik van “gewasbeschermingsmiddelen,” die een gevaar zijn voor de gezondheid. En dan hebben wij het nog niet eens over de ecologische ramp, die in veel gebieden wordt veroorzaakt.
In deze bijeenkomst schenken wij aandacht aan hoe de internationale samenwerking van vakbonden op gang is gekomen en wat wij daar nu van kunnen leren.
Dat gebeurt aan de hand van twee voorbeelden, zoals in het programma is te lezen.

Programma

13.00Welkomstwoord door Agnes Jongerius, voorzitter VHV
13.10Vakbondsontwikkeling m.b.t. internationale Solidariteit
Astrid Kaag interviewt Tom Etty en Jan Jacob van Dijk
14.00De gevaren van Shipbreaking/Scheepssloop
We gaan hierover in gesprek met Ruud van der Bergh, gepensioneerd bestuurder scheepsbouw van FNV Metaal.
Vervolgens presenteren Martijn van Beurcht en Joop van Oord hoe zij betrokken zijn geraakt en nog steeds zijn bij het internationaal vakbondswerk dat scheepsslopers in India ondersteunt. Martijn is kaderlid FNV Metaal en werkzaam bij Royal IHC. Joop is gepensioneerd kaderlid van FNV Metaal en werkte voor zijn pensionering ook bij Royal IHC.
Schepen slopen in zuid-Azië is gevaarlijk werk. Het kost jaarlijks nog steeds veel doden en gewonden. Internationaal vakbondswerk is daarom een vanzelfsprekend onderdeel van het werk van de FNV. Met financiële steun van de FNV heeft Mondiaal FNV een langer lopend project in India, bij lokale scheepssloperijen.
Daar krijgen vakbonden ondersteuning in het werven van leden en hulp bij het trainen in veiligheid.
14.45Pauze
15.00De verslaving aan Palmolie en de rol van Unilever

Palmolie is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Het zit in 50 % van de consumptiegoederen over de hele wereld. Bijvoorbeeld in margarine, pindakaas, chocola, babyvoeding, koekjes, douchegel en biodiesel.
Werkenden in de palmoliesector krijgen met een scala aan problemen te maken:

  • gezondheids- en veiligheidsrisico’s
  • genderdiscriminatie en gender geweld
  • geen leefbaar loon
  • geen vakbondsvrijheid en afwezigheid van collectieve onderhandelingen & cao’s
  • kinderarbeid.

Daarnaast zijn ook steeds meer mensen zich bewust van de enorme implicaties, die de productie heeft op het milieu: de kap van tropisch regenwoud en diersoorten zoals orang-oetangs, die daardoor hun leefomgeving verliezen.

Na een korte introductie door Agnes Jongerius zal Patrick van Klink vertellen over de plaats van palmolie in de keten en de samenwerking met NGO’s. Vervolgens vertelt Henk Husken over internationaal vakbondsoverleg binnen Unilever via de IUF (International Union of Food).
Patrick is oud-werknemer en FNV-kaderlid bij Unilever. Henk werkt nog bij Unilever en is sinds twee jaar als FNV kaderlid betrokken bij het internationaal vakbondswerk.

Daarna zal Suzan Cornelissen van CNV Internationaal ingaan op haar ervaringen hoe in de keten een duurzame verandering in gang te zetten, en hoe met behulp van de sociale dialoog te komen tot vakbondsvrijheid.

15.45Afsluiting door Agnes Jongerius