Het geheugen van de vakbeweging

Bestuur Bond van Nederlandse Onderwijzers (BNO), 1903. (Fotograaf onbekend)

De vakbeweging in beeld – 4

Fotocollectie ABOP

In de afgelopen jaren zijn bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) meer dan 100.000, veelal zwart-wit, foto’s, dia’s en andere beeld- en geluidsdragers, afkomstig van de FNV bekeken, geselecteerd, beschreven en vervolgens gerubriceerd. De grote man achter dit project is Kier Schuringa. Hij nam het initiatief voor een ambitieus plan: de omvangrijke fotocollecties van de FNV Centrale en bonden te schonen (door onder meer te ontdubbelen), te beschrijven en ze daarmee voor een breed publiek toegankelijk te maken. Met grote volharding heeft Kier, soms geholpen door enkele enthousiaste vrijwilligers, deze grote klus nu tot een goed einde gebracht. Op deze website en in de Nieuwsbrief van de VHV besteden we in een aantal afleveringen aandacht aan de resultaten van deze grote ‘in-beeld-breng’- klus van de afgelopen jaren.

Het fotomateriaal van de vakcentrales NVV en FNV, en van elke bij de FNV aangesloten bond, vormen bij het IISG een deelcollectie. Elke deelcollectie wordt in het kort beschreven aan de hand van thema’s (zoals het reilen en zeilen van de organisaties, demonstraties en acties, arbeidsomstandigheden) en portretfoto’s. Vaak zijn er ook specifieke verwijzingen naar fotografen of verzamelaars van fotomateriaal. De in deze bijdrage beschreven collecties bevatten directe links naar de IISG-catalogus, zodat elke belangstellende de gedetailleerde beschrijvingen online kan bekijken. De foto’s zelf zijn (nog) niet gedigitaliseerd. Dat vereist een nieuwe grote inspanning.

Klik hier  voor een overzicht van alle delen in deze reeks


In 1842 ontstond het Nederlandsch Onderwijzers Genootschap, dat in 1946 met de Bond van Nederlandsche Onderwijzers (BvNO) fuseerde tot de Nederlandse Onderwijzers Vereniging (NOV), die in 1966 met de Nederlandse Bond van Leerkrachten bij het Nijverheidsonderwijs formeel fuseerde tot de Algemene Bond van Onderwijzend Personeel. De ABOP fuseerde in 1997 met het Nederlands Genootschap van Leraren (NGL) tot de Algemene Onderwijsbond (AOb).

Het ABOP-archief is in 1991 overgedragen aan het IISG, inclusief de bijbehorende foto-collectie. De foto-collectie werd afzonderlijk verwerkt, met een voorlopige lijst. In 2020 zijn deze foto’s, met een kleine aanvulling van later ontvangen foto’s, verwerkt en meer gedetailleerd beschreven.

Inhoud Fotocollectie ABOP

  • 3.087 foto’s afkomstig van de Algemene Bond van Onderwijzend Personeel (ABOP) en de Bond van Nederlandse Onderwijzers (BNO);
  • 1.267 foto’s van de BNO en andere voorgangers van de ABOP, waaronder 1.050 klasse-foto’s uit de jaren 1929-1934 van lagere scholen uit Amsterdam en omgeving;
  • 420 foto’s van de ABOP, onderwijs-acties en acties van ambtenaren uit de periode 1966-1984;
  • zo’n 340 foto’s van het basisonderwijs en middelbaar/beroepsonderwijs in Nederland vooral in de jaren ‘60;
  • 955 merendeels ongedateerde foto’s van personen uit de ABOP, de vakbeweging en de politiek;
  • 106 negatieven, waarschijnlijk vooral van BNO-bijeenkomsten in de jaren ‘60.
  • De foto’s van de ABOP, het onderwijs en de portretfoto’s zijn veelal van André Ruigrok.

Jacques van Gerwen
in samenwerking met Kier Schuringa

Juli / augustus 2024


Een selectie uit de fotocollectie

Amsterdamse schoolkinderen met begeleiders voor het Jan Willem Roskamhuis in Nunspeet van de Stichting Vacantie Kinderfeest (BNO e.a.), ca. 1930. (Fotograaf onbekend)

Algemene Vergadering van de ABOP in 1981 (Foto: André Ruigrok)

 

 

 

 

Actie ”Onderwijs eist werk” in 1980. Links van het schoolbord kamervoorzitter Dick Dolman (PvdA); rechts PvdA-kamerlid David van Ooijen. (Foto: André Ruigrok)

 

 

 

 

 

 

 

 

Actie ”Onderwijs eist werk” van ABOP e.a. in 1980. (Foto: André Ruigrok)

Ambtenarenacties in juni 1983, met deelname van de ABOP. (Foto: André Ruigrok)

De afdeling rechtspositie van de ABOP in 1978. (Foto: André Ruigrok)