De vakbeweging in beeld – deel 6

Dienstenbond FNV

In de afgelopen jaren zijn bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) meer dan 100.000, veelal zwart-wit, foto’s, dia’s en andere beeld- en geluidsdragers, afkomstig van de FNV bekeken, geselecteerd, beschreven en vervolgens gerubriceerd. De grote man achter dit project is Kier Schuringa. Hij nam het initiatief voor een ambitieus plan: de omvangrijke fotocollecties van de FNV Centrale en bonden te schonen (door onder meer te ontdubbelen), te beschrijven en ze daarmee voor een breed publiek toegankelijk te maken. Met grote volharding heeft Kier, soms geholpen door enkele enthousiaste vrijwilligers, deze grote klus nu tot een goed einde gebracht. Op deze website en in de Nieuwsbrief van de VHV besteden we in een aantal afleveringen aandacht aan de resultaten van deze grote ‘in-beeld-breng’- klus van de afgelopen jaren.

Het fotomateriaal van de vakcentrales NVV en FNV, en van elke bij de FNV aangesloten bond, vormen bij het IISG een deelcollectie. Elke deelcollectie wordt in het kort beschreven aan de hand van thema’s (zoals het reilen en zeilen van de organisaties, demonstraties en acties, arbeidsomstandigheden) en portretfoto’s. Vaak zijn er ook specifieke verwijzingen naar fotografen of verzamelaars van fotomateriaal. De in deze bijdrage beschreven collecties bevatten directe links naar de IISG-catalogus, zodat elke belangstellende de gedetailleerde beschrijvingen online kan bekijken. De foto’s zelf zijn (nog) niet gedigitaliseerd. Dat vereist een nieuwe grote inspanning.

Klik hier  voor een overzicht van alle delen in deze reeks

De Dienstenbond FNV ontstond na een fusie van de NVV-Bond Mercurius en de Dienstenbond NKV (die in 1979 al een federatie onder de naam Dienstenbonden FNV hadden gevormd) in december 1981. De Dienstenbond FNV, de Industriebond FNV, de Vervoersbond FNV en de Voedingsbond FNV gingen in 1998 op in FNV Bondgenoten. Veel foto’s in deze collectie zijn gemaakt door Coen Borgsteede (1923-1999). Hij  werkte vanaf juli 1945 bij Mercurius en daarna bij de Dienstenbond(en) FNV tot zijn pensioen in 1985. Fotografie was zijn grote hobby. Het maken, ontwikkelen en afdrukken van de foto’s deed hij allemaal zelf. De laatste jaren van zijn dienstverband mocht hij van zijn hobby zijn beroep maken en maakte hij duizenden foto’s van vooral de werkzaamheden van de Dienstenbond(en) FNV, die ook regelmatig in de diverse bondspublicaties werden gebruikt. De afgedrukte foto’s in deze collectie werden in 2003 samen met het archief van de Dienstenbond FNV door FNV Bondgenoten overgedragen aan het IISG. De negatieven van Coen Borgsteede werden in januari 2021 door zijn dochter Edith Huijssoon aan het IISG geschonken. Onder dit artikel treft u een selectie van foto’s.

Jacques van Gerwen

oktober 2024

Bob Reinalda publiceerde in 1985 het boek De dienstenbonden: klein maar strijdbaar waarvoor hij veel foto’s en ander beeldmateriaal verzamelde. De door Bob verzamelde foto’s zijn in 2021 aan het IISG overgedragen. De overgedragen afgedrukte fotocollectie bestaat uit twee delen:
1) het fotoarchief van het algemeen secretariaat van de Dienstenbond FNV (1980-1985; ruim 600 foto’s met bijschriften) en het fotoarchief van de bladen van de Dienstenbond FNV, met name de Bondskrant en het FNV Magazine (Dienstenbond FNV)
2) de overige foto’s.

Inhoud Fotocollectie Dienstenbond FNV

• 4.670 afgedrukte foto’s afkomstig uit het fotoarchief van de Dienstenbond FNV en voorlopers daarvan over de (vakbondsactiviteiten in) de dienstensector in de jaren 1979 tot 1992.
• 1.455 foto’s hebben betrekking op de werkzaamheden en acties van de NVV-Bond Mercurius, de Dienstenbonden FNV, de Dienstenbond FNV, de FNV algemeen en de FIET (International federation of commercial, clerical and technical employees) van 1977 tot 1993.
• 1.954 foto’s geven een beeld van de arbeidsomstandigheden en (vakbonds)acties in de Nederlandse dienstensector (met name de detailhandel, groothandel, banken en vrije beroepen) in dezelfde periode.
• 389 foto’s hebben betrekking op arbeid algemeen (o.a. automatisering) en andere onderwerpen (vrouwen, jongeren, etc.).
• 485 foto’s van personen, voor een aanzienlijk deel van de Dienstenbond FNV zelf. Veel oudere foto’s hebben het stempel “foto-copyright dienstenbonden fnv”; veelal zijn dat foto’s gemaakt door Dienstenbond-medewerker Coen Borgsteede. Vanaf 1983 zijn een groot deel van de foto’s gemaakt door Chris Pennarts. Tenzij anders vermeld, zijn alle foto’s zwart-wit.

Naast foto’s zijn er 5.050 negatieven van foto’s gemaakt door Dienstenbond(en) FNV-medewerker Coen Borgsteede in de jaren 1979 tot 1983 en 112 foto’s verzameld door Bob Reinalda voor zijn publicaties over (de voorlopers van) de Dienstenbond FNV.

Een selectie uit de fotocollectie over de Dienstenbond FNV