De vakbeweging in beeld – 3

Beeld- en geluidcollectie ABVAKABO

In de afgelopen jaren zijn bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) meer dan 100.000, veelal zwart-wit, foto’s, dia’s en andere beeld- en geluidsdragers, afkomstig van de FNV bekeken, geselecteerd, beschreven en vervolgens gerubriceerd. De grote man achter dit project is Kier Schuringa. Hij nam het initiatief voor een ambitieus plan: de omvangrijke fotocollecties van de FNV Centrale en bonden te schonen (door onder meer te ontdubbelen), te beschrijven en ze daarmee voor een breed publiek toegankelijk te maken. Met grote volharding heeft Kier, soms geholpen door enkele enthousiaste vrijwilligers, deze grote klus nu tot een goed einde gebracht. Op deze website en in de Nieuwsbrief van de VHV besteden we in een aantal afleveringen aandacht aan de resultaten van deze grote ‘in-beeld-breng’- klus van de afgelopen jaren.

Het fotomateriaal van de vakcentrales NVV en FNV, en van elke bij de FNV aangesloten bond, vormen bij het IISG een deelcollectie. Elke deelcollectie wordt in het kort beschreven aan de hand van thema’s (zoals het reilen en zeilen van de organisaties, demonstraties en acties, arbeidsomstandigheden) en portretfoto’s. Vaak zijn er ook specifieke verwijzingen naar fotografen of verzamelaars van fotomateriaal. De in deze bijdrage beschreven collecties bevatten directe links naar de IISG-catalogus, zodat elke belangstellende de gedetailleerde beschrijvingen online kan bekijken. De foto’s zelf zijn (nog) niet gedigitaliseerd. Dat vereist een nieuwe grote inspanning.

Klik hier  voor een overzicht van alle delen in deze reeks

De oudste foto’s in de collectie zijn van de Centrale Nederlandse Ambtenaars Bond (CNAB) en Nederlandsche Bond van Personeel in Overheidsdienst (NBPO), respectievelijk opgericht in 1919 en 1920. Beide bonden fuseerden in 1947 tot de Algemene Bond van Ambtenaren (ABVA). De ABVA ging in 1980 een federatief verband aan met de Katholieke Bond van Overheidspersoneel (KABO), dat in 1982 leidde tot een fusie van beide bonden in de ABVAKABO. Uit die periode zijn er ook foto’s van de Algemene Centrale voor Overheidspersoneel (ACOP), een algemene belangenbehartigingsorganisatie van ambtenaren; lid daarvan zijn vakbonden van overheidspersoneel aangesloten bij het NVV, later de FNV. Daarnaast ook foto’s van de Nederlandse Onafhankelijke Vakbond voor de Overheids- en Non-Profitsector (NOVON) en enkele voorlopers daarvan. De NOVON fuseerde in 1998 met de ABVAKABO.

De ABVAKABO ontstond in 1982 uit een fusie tussen de ABVA en de KABO. In 1998 volgde ook nog een fusie met de NOVON. In 2015 ging de ABVAKABO op in de FNV.

De ACOP werd opgericht in 1917 onder de naam Comité ter Behartiging van de Algemene Belangen van Overheidspersoneel. In 1979 werd de naam veranderd in Algemene Centrale voor Overheidspersoneel (ACOP). De ACOP manifesteerde zich met name in de Centrale commissie voor Georganiseerd Overleg in ambtenarenzaken (CcvGO), maar voerde ook allerlei acties voor de belangen van ambtenaren. Lid zijn vakbonden van overheidspersoneel aangesloten bij het NVV, later de FNV.

De NOVON ontstond in 1990 door een fusie van de Algemene Bond van Provinciaal Personeel in Nederland (ABPPN), de Bond van Ambtenaren bij Waterschappen in Nederland (BAWN), de Bond van Technische Ambtenaren in Overheids- en in Semi-Overheidsdienst (BTA) en de Nederlandse Bond van Gemeente Ambtenaren (NBvGA). De NOVON fuseerde in 1998 met de ABVAKABO.

Inhoud Beeld- en geluidcollectie ABVAKABO

• Foto’s: voorlopers 1.346, ABVAKABO-organisatie 1.329, ABVAKABO-acties 3.330, arbeid 2.887 en personen 2.433; totaal 11.325.
• Dia’s: ABVA/ABVAKABO organisatie 255, ABVAKABO-acties 975, arbeid 624 en personen 406.

De collectie bevat een groot aantal foto’s en dia’s van de fotografen Ron Jenner (in dienst van de ABVAKABO) en Jan Lankveld. Deze collectie heeft dezelfde globale ordening als de andere fotocollecties van FNV-bonden bij het IISG – ingedeeld naar materiaalsoort en zoveel mogelijk chronologisch geordend; foto’s van arbeid geordend per sector en personen alfabetisch geordend op achternaam.

• 100 kleurennegatieven van foto’s van vakbondsvaandels en vlaggen van de ABVA, KABO en (vooral katholieke) voorlopers daarvan, zoals Sint Paulus en Sint Petrus.
• 74 video’s uit de video-collectie van de ABVAKABO, ingedeeld in 2 categorieën: genummerde video’s van de AbvaKabo documentatie-afdeling en overige video’s.
• 27 cassettes en 41 cd/cdroms, dvd’s en datasticks vooral met geluidopnames en beeldverslagen van ABVAKABO-congressen uit 1998 en 2006-2014.
• 80 speldjes, buttons e.a. actie- en promotiemateriaal en 43 vlaggen, t-shirts e.a. textiel van (de voorlopers van) de ABVAKABO.

Ten slotte Voor belangstellenden in beeldmateriaal van de ABVAKABO is het goed om te bedenken dat naast de hierboven omschreven collectie, in het verleden al veel fotomateriaal van de ABVAKABO en haar voorlopers door het IISG stuksgewijs is verwerkt. Die zijn in het onderdeel ‘Beeld en Geluid’ van de online IISG-catalogus opgenomen. Voor veel posters, maar ook foto’s, buttons, tekeningen en ander beeldmateriaal is het zinvol om voor de gezochte categorie  bijvoorbeeld ABVAKABO als zoekterm/naam in te voeren. Jacques van Gerwen in samenwerking met Kier Schuringa juli / augustus 2024

Een kleine selectie uit de verzameling